Specyficzne trudności związane z mową i jej nabywaniem przez dzieci ze spektrum autyzmu stanowią wyzwanie dla niejednego terapeuty. Rozwój mowy często jest zaburzony lub opóźniony. Trudności te mają zwykle rozległy charakter. Osoby z autyzmem dysponują ograniczonymi kompetencjami społecznymi. Trudno im zrozumieć istotę komunikacji i to do czego ona służy.
Jak zaznacza E. Pisula, rozwój językowy dzieci we wczesnym etapie życia warunkowany jest m.in. przez naśladowanie, wspólne pole uwagi, zabawę symboliczną. Terapia uwzględniająca wymienione przez nią aspekty i ich doskonalenie ma na celu poprawę funkcjonowania dziecka i pośrednio wpływa na rozwój mowy.
Zaburzenia i deficyty mowy u dzieci z autyzmem dotyczą nie tylko werbalnych jej aspektów. Wśród nich występują m.in. brak lub ograniczony kontakt wzrokowy, brak wspólnego pola uwagi, podążania za wzrokiem rozmówcy, używania gestów, uśmiechu społecznego, brak sygnalizowania potrzeb, brak naprzemienności.
Podstawowe deficyty w komunikowaniu się dzieci z autyzmem możemy zaklasyfikować według podziału dokonanego przez M. Mary Konstantareas na trzy główne kategorie: deficyty jakościowe, ilościowe oraz deficyty w pragmatycznym użyciu języka. Do pierwszych zaliczamy echolalie, neologizmy, stereotypowy język, odwracanie zaimków, czy metaforyczne użycie języka. Wśród deficytów ilościowych wyróżniamy brak mowy lub jej opóźnienie. Do ostatniej grupy należą: niezdolności do naprzemiennego wysławiania się, brak komunikacji z osobami dorosłymi i rówieśnikami, brak zdolności do symbolicznego użycia przedmiotów, słabe używanie prozodii dla wyrażenia zamiaru oraz słabe wykorzystanie bodźców wzrokowo-twarzowych dla metakomunikacji (Konstantareas i in.1992; 73).
Nie bez znaczenia jest również sprawność motoryczna narządów mowy. Jej obniżenie prowadzi do zaburzeń artykulacji.
Ze względu na deficyty wykraczające poza sferę komunikacji terapia logopedyczna powinna obejmować szerszy zakres i koncentrować się również na poprawie interakcji społecznych czy zaburzeń zachowania. Warto uwzględniać w niej doskonalenie pamięci, uwagi, kojarzenia, podtrzymywanie kontaktu wzrokowego, naśladowanie, współdzielenie pola uwagi.
Niezwykle istotnym jest potraktowanie dziecka w holistyczny sposób, współpraca zespołu specjalistów, a także rodziców.