Zlokalizowany na tylnej ścianie gardła nad migdałkami podniebiennymi za podniebieniem miękkim trzeci migdał, zwany również migdałkiem gardłowym lub adenoidem stanowi integralną część układu odpornościowego. To struktura obecna już w okresie życia płodowego, która powiększa się systematycznie od 1. do 3. roku życia. Maksymalne rozmiary osiąga u 3-7 letnich dzieci, a następnie ulega fizjologicznemu zanikowi (inwolucji). Jego fundamentalną rolą jest udział w zwalczaniu infekcji bakteryjnych i wirusowych.
W przeciwieństwie do migdałków podniebiennych, trzeciego migdała nie da się zobaczyć i ocenić gołym okiem. W tym celu niezbędna jest wizyta u lekarza, który obejrzy migdałek, używając lusterka laryngologicznego, endoskopu lub fiberoskopu.
Obrzęk i przerost tkanki migdałka jest następstwem procesów związanych ze zwalczaniem infekcji. Prawidłowo po wyzdrowieniu dziecka objętość migdałka powinna ulec samoistnemu zmniejszeniu i wrócić do pierwotnych, prawidłowych rozmiarów. Częste infekcje i/lub alergie uniemożliwiają ten proces. Dochodzi wówczas do ciągłego drażnienia tkanki limfatycznej, co uniemożliwia migdałkowi obkurczenie się, a może być przyczyną nawet jego powiększenia. Przerost trzeciego migdała to zjawisko dość często obserwowane u dzieci. Niesie ono za sobą szereg niepożądanych konsekwencji.
Wśród nich wyróżnić możemy:
-nieprawidłowy tor oddechowy,
-częste infekcje górnych dróg oddechowych,
-chrapanie,
-niedosłuch,
-wysiękowe zapalenie ucha,
-trudności dot.połykania,
-problemy ze snem (bezdechy, częste wybudzanie się ze snu),
-zakłócenia w rozwoju mowy,
-niewyraźna mowa,
-zmiana barwy głosu.
Leczenie powiększonego migdałka powinno zawsze odbywać się w porozumieniu i pod ścisłą opieką specjalisty otolaryngologii/laryngologii. Może być ono farmakologiczne lub operacyjne (adenotomia). O sposobie leczenia decyduje lekarz na podstawie m.in. aspektów klinicznych, wieku pacjenta, przyczyn oraz nasilenia i czasu trwania objawów.
Migdałki i ich stan są bardzo istotne w procesie prowadzonej terapii logopedycznej. Mogą znacznie utrudniać prawidłowe działanie analizatora słuchowego, a tym samym obniżać próg słyszenia u małego pacjenta, co skutecznie wyklucza możliwość prawidłowego przyswajania mowy. Nieprawidłowy (ustny) tor oddychania wpływa na zmianę pozycji spoczynkowej języka, co może prowadzić do dysfunkcji i zmiany warunków anatomiczno-zgryzowych. Nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka wiąże się z nieprawidłowym połykaniem. Kluczowe jest dwutorowe prowadzenie terapii przy współpracy i działaniach logopedy, a także laryngologa. Istotnym jest eliminacja patomechanizmu i nieprawidłowych zmian wywołanych przerostem trzeciego migdałka. Przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych i ukształtowanie prawidłowych funkcji u pacjenta jest niezbędnym elementem skutecznej i efektywnej terapii.
Jeśli szukasz dobrego logopedy, neurologopedy w Warszawie, skontaktuj się z nami. Patrycja Jabłońska